Restrukturyzacja firmy to szereg działań, które polegają na gruntownym przekształceniu struktur przedsiębiorstwa w zakresie aktywów, pasywów lub organizacji. Restrukturyzacja ma na celu poprawę płynności finansowej firmy i jej rentowności, a także stworzenie warunków sprzyjających wzrostowi wartości przedsiębiorstwa.
Utrata płynności finansowej nie musi wiązać się z koniecznością zamknięcia działalności gospodarczej i sprzedażą jej majątku. Znacznie bardziej korzystnym rozwiązaniem w tej sytuacji może się okazać restrukturyzacja firmy, dzięki której przedsiębiorstwo zachowuje dotychczasowy park maszynowy, a co najważniejsze wykwalifikowanych i doświadczonych pracowników z know-how. Na czym polega restrukturyzacja? Kiedy się ją stosuje? Kto posiada zdolność restrukturyzacyjną? W poniższym artykule odpowiemy na te i wiele innych pytań dotyczących zagadnienia restrukturyzacji firmy.
W obliczu utraty płynności finansowej przedsiębiorstwa najczęściej realizują działania z zakresu restrukturyzacji finansowej i majątkowej. Restrukturyzacja finansowa polega na wprowadzeniu rozwiązań zmierzających do poprawy sytuacji finansowej firmy. Może być realizowana m.in. poprzez redukcję bieżących kosztów, znalezienie inwestora, ustalenie z wierzycielami zmian warunków i harmonogramu spłaty należności. Restrukturyzacja majątkowa polega natomiast na przeniesieniu własności składników majątku (aktywów i pasywów) poprzez ich sprzedaż na rzecz innych podmiotów.
Wśród podstawowych rodzajów restrukturyzacji możemy wskazać także restrukturyzację:
Bardzo popularne wśród przedsiębiorstw są również restrukturyzacja dotycząca zatrudnienia i produkcji. Restrukturyzacja zatrudnienia wiąże się z ograniczeniem zatrudnienia, redukcją wynagrodzeń lub zahamowaniem ich wzrostu. Restrukturyzacja produkcji jest związana z racjonalizacją lub modernizacją procesu produkcyjnego.
Od 1 sierpnia 2016 roku obowiązują przepisy ustawy Prawo restrukturyzacyjne. Obejmują one zasady przeprowadzania formalnej restrukturyzacji firmy. Procedury te dotyczą firm, które utraciły płynność finansową lub są zagrożone jej utratą. Ustawa wyodrębnia 3 warunki niewypłacalności. To:
Co ważne, przedsiębiorstwa podlegające postępowaniu restrukturyzacyjnemu powinny mieć na tyle duży potencjał rozwojowy, aby realne było uniknięcie przez nie upadłości i uzyskanie stabilizacji po wprowadzeniu odpowiednich środków naprawczych. W związku z powyższym postępowanie powinno być poprzedzone stosowną analizą. Ocenie poddaje się sytuację przedsiębiorstwa oraz jej przyczyny. Zadaniem analizy jest również wskazanie proponowanych działań naprawczych. W tym celu konieczne jest sporządzenie planu restrukturyzacyjnego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec:
Istnieją 4 rodzaje postępowania restrukturyzacyjnego. To:
Postępowanie o zatwierdzenie układu to najszybsza i najmniej kosztowna forma postępowania restrukturyzacyjnego. Jej dodatkowym atutem jest możliwość zachowania zarządu dłużnika. Układ jest w tym przypadku zawierany bezpośrednio pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami. Ingerencja sądu ogranicza się do zatwierdzenia postępowania. Funkcję nadzorcy sądowego pełni doradca restrukturyzacyjny.
Przyspieszone postępowanie układowe jest możliwe po sporządzeniu w uproszczonym trybie spisu wierzytelności. Doradca restrukturyzacyjny odpowiada w tym przypadku za opracowanie planu układowego, przeprowadzenie głosowania wśród wierzycieli oraz podjęcie czynności mających na celu zawieszenie postępowania egzekucyjnego.
Postępowanie układowe charakteryzuje się sporym stopniem sformalizowania. Plan restrukturyzacyjny oraz spis wierzytelności jest opracowywany przez nadzorcę sądowego, który sprawuje nadzór nad działaniami dłużnika. Dłużnik w postępowaniu układowym powinien wykazać, że ma zdolność do regulowania powstałych zobowiązań oraz pokrywania bieżących kosztów postępowania.
Postępowanie sanacyjne to najbardziej sformalizowana i kosztowna forma postępowania restrukturyzacyjnego. Ma zastosowanie głównie w przypadku firm, które znajdują się w wyjątkowo trudnej sytuacji finansowej. Pozwala na zerwanie lub zmianę niekorzystnych umów, umorzenie lub rozłożenie długów na raty, wydłużenie terminu spłaty, zwalnianie pracowników czy zawieszenie toczących się postępowań egzekucyjnych.